Abstract:
Bu çalışmada hakkında çok az bilgi bulunan Mehmed Zihnî Keşanî'nin divanında yer alan dibace ve 97 gazel tespit edilip incelenmiştir. Kaynaklar onun hakkında sadece Keşanlı bir mahkeme kâtibi olduğunu ve III. Selim döneminde vefat ettiğini söylemektedir. III. Selim 1789-1808 tarihleri arasında tahtta bulunmuştur. Dibacesinde divanını 1782'de tertiplediğini söylediğine göre Zihnî, 18. yüzyılın şairidir. Çalışmamız Zihnî Divanı'nın incelenmesi ve divanın metni olmak üzere iki ana bölüme ayrılmıştır. İnceleme bölümünde Zihnî hakkında kaynaklarda neler söylendiği, edebi kişiliği, üslubu ve gazellerin içerik ve şekil özellikleri üzerinde durulmuştur. Edebi Kişiliği ve Üslup Özellikleri bölümünde şairin ne tarz şiirler yazdığı örnek beyitlerle ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Zihnî gazellerinde tasavvufa ve dinî-ahlakî öğütlere geniş yer verir. İçerik Özellikleri bölümünde Zihnî'nin gazellerinin bu özelliği üzerinde durulmuştur. Biçim Özellikleri bölümünde ise gazellerin vezin, kafiye ve redifleri incelenmiştir. Nüsha Tavsifi bölümü ve metin tespitinde nasıl bir yol izlendiğini anlatan bölümden sonra divanın metni verilmiştir. Elimizde divanın tek nüshası bulunmaktadır. Bu nüshanın müstensihi ve istinsah tarihi bilinmemektedir. Müstensih dikkatsiz veya bilgisiz olması sebebiyle pek