The emergence of modern biography in Turkish literature

Abstract

Bu çalısmada, Tanzimat dönemi yazarlarından Namık Kemal, Besir Fuad, Ahmet Mithat ve Fatma Aliye Hanım tarafından yazılan ve Batılı anlamda ilk örnekler arasında sayabilecegimiz biyografik eserler incelenmistir. Tezde ele alınan metinlerin, geleneksel biyografi yazımından ayrılan yönlerinin ve ne ölçüde modern biyografi özellikleri tasıdıklarının yanı sıra bu eserlerin Tanzimat edebiyatının ayırt edici özellikleriyle ne derece örtüstügü saptanmaya çalısılmıstır. Diger yandan yazarların biyografi yazma nedenleri ile yazma teknikleri üzerinde de durulmustur. Çalısmanın sonunda, Evrak-ı Perisân ile Namık Kemal, Victor Hugo ve Voltaire adlı eserleriyle Besir Fuad, Besir Fuad ve Fatma Aliye Hanım yahut Bir Muharrire-i Osmaniyenin Neseti adlı biyografileriyle Ahmet Mithat ve son olarak Ahmet Cevdet Pasa adlı çalısmasıyla Fatma Aliye Hanım’ın, geleneksel biyografi yazımını devam ettirmedikleri, diger türlerde oldugu gibi biyografi yazımında da Batı’yı model alarak eserlerini yazdıkları ve Tanzimat edebiyatında, biyografi türünü kullanmada öncü oldukları, fakat birçok açıdan modern biyografi özelliklerine de uymadıkları ortaya çıkmıstır. Zira tüm Tanzimat yazarlarında oldugu gibi metinleri incelenen yazarların, kaleme almıs oldukları biyografilerini kendi amaçlarına hizmette kullandıkları, eserler üzerinden kendi fikirlerini aktardıkları ve toplumun ibret alacagı veya model olarak benimseyecegi özneleri tanıtmayı tercih|Anahtar kelimeler: Biyografi, Türk edebiyatı, Tanzimat edebiyatı, Namık Kemal, Fatma Aliye Hanım, Ahmet Mithat, Besir Fuad